ผู้หญิงวัยทำงานหลายคนต้องสวมหลายบทบาท ทั้งเป็นพนักงานที่ต้องตรงเวลา เป็นลูกที่ต้องดูแลพ่อแม่ และเป็นพ่อแม่ที่ต้องเลี้ยงลูก ดูแลบ้าน ทำอาหาร ซักผ้า ทำความสะอาด หรือแม้กระทั่งเป็นผู้ฟังที่ดีในทุกความสัมพันธ์ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นในช่วงเวลาเดียวกัน โดยไม่มีใครถามว่า “คุณเหนื่อยไหม” หรือ “คุณอยากพักหรือเปล่า”
ภาระเหล่านี้เมื่อสะสมมากเข้า กลายเป็นความเหนื่อยล้าที่ไม่ใช่แค่ทางกาย แต่เข้าไปถึงจิตใจ ความเครียดที่ไม่ได้รับการปลดปล่อย การไม่มีเวลาให้ตัวเอง ทำให้สุขภาพจิตเริ่มสั่นคลอนโดยไม่รู้ตัว บางคนกลายเป็นคนหงุดหงิดง่าย หรือแม้แต่เริ่มรู้สึกหมดความหวังในชีวิตประจำวัน
เมื่อไม่มีใครรับรู้ ไม่มีใครแบ่งเบา และไม่มีเวลาให้พัก ความรู้สึก “ล้าเกินไปจะอธิบาย” ก็เกิดขึ้น นี่คือภาวะที่อันตรายและไม่ควรถูกมองข้าม
ภาระงานสองเท่า
ผู้หญิงสมัยนี้จำนวนมากต้องรับบทบาทสองหน้าที่ควบคู่กันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ทั้งการทำงานนอกบ้านที่เต็มไปด้วยความกดดัน ความคาดหวังจากหัวหน้า เพื่อนร่วมงาน หรือลูกค้า และเมื่อกลับถึงบ้านก็ยังต้องรับผิดชอบงานบ้าน ไม่ว่าจะเป็นการดูแลลูก ทำอาหาร ทำความสะอาด หรือดูแลสมาชิกในครอบครัวที่เจ็บป่วย ซึ่งหลายคนทำทุกอย่างนี้โดยไม่มีวันหยุดหรือเวลาให้ตัวเองเลย
ภาระที่ซ้อนทับกันเช่นนี้ค่อย ๆ กัดกร่อนพลังงานชีวิตทีละน้อย และทำให้ “การพักผ่อน” กลายเป็นสิ่งหรูหราที่เอื้อมไม่ถึง พื้นที่สำหรับการฟื้นฟูจิตใจและร่างกายแทบไม่มีเหลือ บางคนแม้แต่เวลาจะนั่งเงียบ ๆ คนเดียวสัก 5 นาที ยังเป็นเรื่องยาก
ผลที่ตามมาคือสุขภาพจิตเริ่มแปรปรวน ความเครียดสะสมมากขึ้นโดยไม่มีทางระบาย ความเหนื่อยล้าทางอารมณ์และร่างกายสะสมจนกลายเป็นความรู้สึก “หมดไฟ” ไม่อยากทำอะไร ไม่อยากพบใคร และในระยะยาวอาจพัฒนาไปสู่ ภาวะหมดไฟในการทำงาน (Burnout) หรือแม้แต่ ภาวะซึมเศร้า โดยที่ตัวเองยังไม่ทันรู้ตัว
สิ่งที่น่าเศร้าคือ ในขณะที่หลายคนเผชิญกับความเหนื่อยล้าเหล่านี้กลับไม่มีพื้นที่ให้พูด ไม่มีใครถามว่า “วันนี้โอเคไหม” หรือ “อยากให้ช่วยอะไรบ้าง” ความรู้สึกโดดเดี่ยวจึงยิ่งตอกย้ำว่า หน้าที่ต้องมาก่อนเสมอ แม้หัวใจจะกำลังขอพักก็ตาม
ผลกระทบที่มองข้าม
- ความเครียดทางจิตใจ ภาระหน้าที่ที่ไม่มีวันจบอาจทำให้คุณรู้สึกว่าตัวเองไม่มีพื้นที่หรือเวลาส่วนตัวเลย ต้องเร่งรีบตลอดเวลา และไม่มีโอกาสได้พักหรือทบทวนอารมณ์ของตัวเอง ความรู้สึกว่าต้อง “เป็นทุกอย่างให้ทุกคน” อาจนำไปสู่ความเครียดสะสม จนถึงขั้นรู้สึกเบื่อหน่าย หรือไม่เห็นคุณค่าในสิ่งที่ทำ
- อารมณ์เสียและเหนื่อยล้า เมื่อคุณต้องทำงานทั้งวันแล้วกลับบ้านมายังต้องทำงานบ้านต่อโดยไม่มีใครช่วยเหลือ ความเหนื่อยล้าไม่ได้เกิดแค่ในร่างกาย แต่ยังเกิดขึ้นในใจด้วย ความรู้สึกเหนื่อยที่สะสมทุกวันอาจทำให้คุณหงุดหงิดง่าย ไม่อยากคุยกับใคร หรือแม้แต่แสดงอารมณ์ด้านลบกับคนที่คุณรักโดยไม่ตั้งใจ
- การขาดสมดุลในชีวิต การที่คุณต้องทำทุกอย่างด้วยตัวเองโดยไม่มีการแบ่งเบาภาระหรือระบบสนับสนุนที่ดี อาจทำให้คุณรู้สึกว่าชีวิตเต็มไปด้วยภาระมากกว่าความสุข ความสัมพันธ์กับคนในครอบครัวอาจเริ่มมีรอยร้าว เพราะคุณไม่มีเวลาหรือใส่ใจหรือรับฟังกันเหมือนเคย ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนว่าคุณอาจต้องการเวลาพัก หรือการช่วยเหลือก่อนที่สิ่งต่าง ๆ จะสายเกินไป
ความกดดันที่คุณต้องรับมือ
บทบาทของผู้หญิงและพ่อแม่ยังคงถูกกำหนดด้วยความคาดหวัง เช่น ผู้หญิงควรดูแลบ้านอย่างเรียบร้อย เป็นแม่ที่ดี และในขณะเดียวกันก็ต้องทำงานเก่ง มีความรับผิดชอบในหน้าที่การงานเช่นเดียวกับผู้ชาย ความคาดหวังสองทางนี้สร้างความกดดันให้กับหลาย ๆ คน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคที่เวลาแทบไม่เคยพอ
การต้อง “เป็นทุกอย่าง” ให้กับทุกคน ทั้งในบ้านและที่ทำงาน โดยไม่มีพื้นที่ให้พักใจ อาจนำไปสู่ความเครียดเรื้อรัง ความเหนื่อยล้าทางอารมณ์ และความรู้สึกว่าตัวเองไม่เคยเพียงพอ ไม่ว่าคุณจะพยายามมากแค่ไหนก็ยังมีเสียงในใจที่บอกว่า “ยังทำได้ไม่ดีพอ”
การยอมรับว่าตนเองไม่จำเป็นต้องทำทุกอย่างคนเดียว และการกล้าขอความช่วยเหลือ หรือแบ่งปันภาระให้กับคนในครอบครัวหรือทีมงาน จึงเป็นก้าวสำคัญในการดูแลสุขภาพใจของตัวเอง การพูดคุยกันอย่างตรงไปตรงมา สร้างข้อตกลงใหม่ ๆ ในบ้านหรือที่ทำงาน เพื่อให้เกิดการแบ่งเวลาและภาระอย่างยุติธรรม เป็นจุดเริ่มต้นของการคลี่คลายความกดดันที่คุณอาจเผชิญอยู่โดยไม่รู้ตัว
วิธีรับมือกับภาระที่เพิ่มขึ้น
- การดูแลทั้งงานประจำและงานในบ้านอาจเป็นเรื่องท้าทาย แต่ไม่ได้หมายความว่าคุณต้องเผชิญกับทุกอย่างเพียงลำพัง หรือปล่อยให้ภาระเหล่านั้นกลายเป็นต้นเหตุของความเครียดเรื้อรัง หากคุณมีการวางแผนที่ดี พร้อมกับความเข้าใจและความร่วมมือจากคนรอบข้าง ก็สามารถช่วยลดภาระ และเพิ่มคุณภาพชีวิตได้อย่างมีนัยสำคัญ
- หนึ่งในวิธีที่ได้ผลคือ การแบ่งหน้าที่ในบ้าน ให้เป็นภาระร่วมของทุกคนในครอบครัว ไม่ว่าจะเป็นการทำอาหาร ล้างจาน ดูแลลูก หรือจัดบ้าน ทุกอย่างสามารถกลายเป็นกิจกรรมร่วมกันได้ ไม่เพียงแต่ลดภาระของคุณ แต่ยังส่งเสริมความสัมพันธ์ภายในครอบครัวให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น
- นอกจากนี้ การเปิดใจขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ ก็เป็นอีกทางออกที่ไม่ควรมองข้าม โดยเฉพาะหากคุณรู้สึกว่าเริ่มรับมือไม่ไหว หรือมีสัญญาณของความเครียดสะสม การได้พูดคุยกับนักจิตวิทยา หรือนักบำบัด อาจช่วยให้คุณได้ทบทวนตัวเอง เข้าใจภาระที่แบกรับอยู่ และมองเห็นวิธีจัดการกับสถานการณ์ได้ชัดเจนขึ้น
- สุดท้าย อย่าลืมว่า การพักผ่อนเป็นสิ่งจำเป็น ไม่ใช่รางวัล การให้เวลาตัวเองได้หยุดพักจากภาระทั้งทางกายและทางใจ เช่น การนั่งจิบกาแฟเงียบ ๆ ดูหนัง ฟังเพลง หรือออกไปเดินเล่น ล้วนเป็นวิธีเติมพลังให้ร่างกายและจิตใจได้ฟื้นตัว พร้อมกลับมาเผชิญหน้ากับภาระต่าง ๆ ได้อย่างมั่นคงขึ้นอีกครั้ง
การแบกรับภาระทั้งในงานนอกบ้านและงานในบ้านเป็นสิ่งที่หลายคนต้องเผชิญในชีวิตประจำวัน แต่การรู้จักแบ่งเวลา การขอความช่วยเหลือ และการให้ความสำคัญกับการพักผ่อนจะช่วยลดความเครียดและทำให้คุณสามารถมีชีวิตที่สมดุลและมีความสุขได้ หากคุณรู้สึกว่าภาระเหล่านี้เริ่มส่งผลกระทบต่อจิตใจของคุณ การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เช่น นักจิตวิทยาหรือนักบำบัดจาก Counselling Thailand อาจเป็นก้าวแรกที่ช่วยให้คุณได้พูดคุยกับคนที่เข้าใจและสามารถช่วยหาทางออกได้อย่างมืออาชีพ
Counselling Thailand ให้บริการให้คำปรึกษาด้านสุขภาพจิตทั้งแบบออนไลน์และพบตัวต่อตัว โดยมีนักบำบัดที่สามารถสื่อสารได้หลายภาษา รวมถึงภาษาไทยและอังกฤษ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการพื้นที่ปลอดภัยในการพูดคุยและเยียวยาใจตัวเองอย่างแท้จริง